რა იცით გააქტიურებული ნახშირბადის შესახებ?
რას ნიშნავს გააქტიურებული ნახშირბადი?
გააქტიურებული ნახშირბადი გადამუშავებული ბუნებრივი მასალაა, რომელიც ნახშირბადის მაღალი შემცველობით გამოირჩევა. მაგალითად, ქვანახშირი, ხე ან ქოქოსი ამისთვის იდეალური ნედლეულია. მიღებულ პროდუქტს მაღალი ფორიანობა აქვს და შეუძლია დამაბინძურებლების მოლეკულების შთანთქმა და მათი შეკავება, რითაც ასუფთავებს ჰაერს, აირებსა და სითხეებს.
რა ფორმით შეიძლება გააქტიურებული ნახშირბადის მიწოდება?
გააქტიურებული ნახშირბადის კომერციული წარმოება შესაძლებელია გრანულირებული, გრანულირებული და ფხვნილისებრი ფორმით. სხვადასხვა გამოყენებისთვის განისაზღვრება სხვადასხვა ზომა. მაგალითად, ჰაერის ან გაზის დამუშავებისას, ნაკადის შეზღუდვა მნიშვნელოვანია და ამიტომ წნევის დანაკარგის მინიმიზაციისთვის გამოიყენება უხეში ნაწილაკები. თხევადი დამუშავებისას, სადაც მოცილების პროცესი უფრო ნელია, გაწმენდის პროცესის სიჩქარის ანუ კინეტიკის გასაუმჯობესებლად გამოიყენება უფრო წვრილი ნაწილაკები.
როგორ მუშაობს გააქტიურებული ნახშირბადი?
გააქტიურებული ნახშირბადი მოქმედებს ადსორბციის პროცესით. ეს არის მოლეკულის მიზიდვა ნახშირბადის უზარმაზარ შიდა ზედაპირზე სუსტი ძალებით, რომლებიც ცნობილია როგორც ლონდონის ძალები. მოლეკულა ადგილზე რჩება და მისი მოშორება შეუძლებელია, თუ პროცესის პირობები არ შეიცვლება, მაგალითად, გათბობით ან წნევით. ეს შეიძლება სასარგებლო იყოს, რადგან გააქტიურებული ნახშირბადის გამოყენება შესაძლებელია მის ზედაპირზე მასალის კონცენტრირებისთვის, რომლის შემდგომში მოხსნა და აღდგენა შესაძლებელია. ამის ერთ-ერთი გავრცელებული მაგალითია გააქტიურებული ნახშირბადის გამოყენება ოქროს აღსადგენად.
ზოგიერთ შემთხვევაში, გააქტიურებული ნახშირი ქიმიურად მუშავდება დამაბინძურებლების მოსაშორებლად და ამ შემთხვევაში, შედეგად მიღებული რეაქციის შედეგად მიღებული ნაერთი, როგორც წესი, არ აღდგება.
გააქტიურებული ნახშირბადის ზედაპირი ასევე არ არის სრულიად ინერტული და არსებული გაფართოებული შიდა ზედაპირის ფართობის გამოყენებით და მისი უპირატესობების გამოყენებით შესაძლებელია სხვადასხვა კატალიზური პროცესის განხორციელება.
რა არის გააქტიურებული ნახშირბადი აპლიკაციებზე?
გააქტიურებულ ნახშირბადს მრავალი გამოყენება აქვს, ფილტრაციიდან დაწყებული გასუფთავებით დამთავრებული.
ბოლო წლებში, სასმელ წყალში გემოსა და სუნის პრობლემების ინტენსივობა და სიხშირე მთელ მსოფლიოში გაიზარდა. მომხმარებლისთვის ესთეტიკური პრობლემის გარდა, ეს ასევე უცვლელად ქმნის გაურკვევლობას წყლის ხარისხსა და უსაფრთხოებასთან დაკავშირებით. გემოსა და სუნის პრობლემებზე პასუხისმგებელ ნაერთებს შეიძლება ჰქონდეთ ანთროპოგენური (სამრეწველო ან მუნიციპალური გამონადენი) ან ბიოლოგიური წარმოშობა. ამ უკანასკნელ შემთხვევაში, მათ წარმოქმნიან მიკროსკოპული ორგანიზმები, როგორიცაა ციანობაქტერიები.
ორი ყველაზე გავრცელებული ნაერთია გეოსმინი და 2-მეთილიზობორნეოლი (MIB). გეოსმინი, რომელსაც მიწის სუნი აქვს, ხშირად წარმოიქმნება პლანქტონური ციანობაქტერიების მიერ (წყალში სუსპენზირებული). MIB, რომელსაც ობის სუნი აქვს, ყველაზე ხშირად წარმოიქმნება ბიოფილმში, რომელიც ვითარდება ქვებზე, წყლის მცენარეებსა და ნალექზე. ეს ნაერთები ადამიანის ყნოსვითი უჯრედების მიერ აღმოჩენილია ძალიან დაბალი კონცენტრაციით, თუნდაც რამდენიმე ნაწილი ტრილიონზე (ppt, ან ng/l) დიაპაზონში.
წყლის დამუშავების ტრადიციული მეთოდები, როგორც წესი, ვერ აშორებს MIB-ს და გეოსმინს მათი გემოსა და სუნის ზღურბლზე დაბლა, რაც ამ მიზნით გააქტიურებული ნახშირბადის გამოყენებას იწვევს. გამოყენების გავრცელებული მეთოდია ფხვნილისებრი გააქტიურებული ნახშირბადი (PAC), რომელიც სეზონურად შეჰყავთ წყლის ნაკადში გემოსა და სუნის პრობლემების გასაკონტროლებლად.
გამოქვეყნების დრო: 2025 წლის 4 მარტი